سرطان کولورکتال ( روده بزرگ ) نيز با توجه به شيوع بالا و در حال افزايش، قابليت درمان بسيار بهتر در مراحل ابتدايي، و قابل کشف بودن بيماري با روشي نسبتا ساده توصيه به غربالگري براي جمعيت عمومي بدون علامت و بدون سابقه فردي و خانوادگي شده است.
يکي از اولين و شايعترين علايم سرطان کولورکتال، خونريزي بدون درد داخل روده است. اين خونريزي با توجه به حجم اندک آن ممکن است توجه بيمار را جلب نکند يا فقط منجر به تغيير رنگ اندکي در مدفوع شود. بعلاوه خون بسته به مدتي که داخل دستگاه گوارش باقي مي‌ماند، با طي مراحل هضم تغيير رنگ و بعضا تغيير ماهيت مي‌يابد و تشخيص آن مشکلتر ميشود. يکي از اولين و بهترين تستهاي غربالگري براي سرطان کولورکتال جستجوي خون و ترکيبات آن در مدفوع است که به نام Occult Blood ( خون مخفي مدفوع ) يا گاياک شناخته ميشود. اين تست بسيار ساده و ارزان قيمت، بخش بزرگي از غربالگري را تشکيل مي‌دهد.
در غربالگري سرطان کولورکتال نيز همانند سرطان پستان، افراد از نظر ريسک بيماري در گروه‌هايي قرار مي‌گيرند:
1- افراد با ريسک افزايش يافته: اين گروه شامل افرادي است که:
- سابقه سرطان روده بزرگ داشته باشند
- سابقه پوليپ آدنوماتوز داشته باشند
- سابقه خانوادگي سرطان روده بزرگ داشته باشند
- مبتلا به بيماريهاي التهابي روده ( Inflammatory Bowel Diseaes يا IBD ) شامل بيماري کرون يا کوليت اولسراتيو باشند
روش غربالگري براي افراد با ريسک بالاتر بسته به اينکه کدام يک از خصوصيات فوق راداشته باشند، تفاوتهايي با افراد با ريسک معمولي دارد که از حوصله بحث خارج است. بهتر است چنانچه در اين گروه قرار مي‌گيريد در مورد نحوه غربالگري با پزشک مشورت کنيد.
2- افراد با ريسک معمولي: هر فرد بالاي 50 سال ( زن يا مرد ) که هيچيک از سوابق فوق را نداشته باشد ( در گروه با ريسک افزايش يافته قرار نگيرد ) بايد به روش زير غربالگري از نظر سرطان کولورکتال شود:
کولونوسکوپي ( رويت کل رکتوم و روده بزرگ از طريق لوله اندوسکوپي ) هر 10 سال يکبار با يا بدون بررسي خون مخفي در مدفوع سالانه
سيگموييدوسکوپي ( رويت قسمت انتهايي روده بزرگ از طريق لوله اندوسکوپي ) هر 5 سال يکبار بعلاوه تست بررسي خون مخفي در مدفوع سالانه
بررسي خون مخفي در مدفوع سالانه ( گاياک يا تستهاي کاملتر بررسي اجزاي خون در مدفوع )
هرچند بهترين روش غربالگري انجام کولونوسکوپي هر 10 سال يکبار است، اما انجام سيگموييدوسکوپي هر 5 سال يکبار همراه با تست خون مخفي مدفوع جايگزين مناسبي براي آن در نظر گرفته ميشود.
لينک مطالب مرتبط:
غربالگري سرطان پستان
غربالگري سرطان دهانه رحم ( سرويکس )
غربالگري سرطان پروستات
غربالگري سرطان ريه
غربالگري سرطان تخمدان؟
متخصص و مرکز درمان سرطان در مشهد
شيمي‌درماني و راديوتراپي، تفکيک يا ادغام؟